Krwotok – wynaczynienie krwi poza obręb łożyska naczyniowego żylnego i/lub tętniczego, w którym ubytek krwi w 30% objętości krwi krążącej (ok. 1,5–2 l krwi) powoduje wystąpienie objawów wstrząsu krwotocznego (tachykardia, spadek ciśnienia tętniczego krwi).
Podział krwotoków:
1. Ze względu na okolicę ciała
• Wewnętrzny – do wewnętrznych jam ciała (np. krwawienie do jamy brzusznej). Krwotok wewnętrzny można rozpoznać na podstawie pojawiających się objawów wstrząsu krwotocznego lub miejsca obrażeń.
• Zewnętrzny – na zewnątrz jam ciała (np. z rany dłoni, z dróg rodnych).
2. Ze względu na intensywność wypływu krwi
• Krwawienie żylne/krwotok żylny – powstaje wskutek uszkodzenia żyły/żył. Krew o barwie czerwonowiśniowej (odtleniona). Charakteryzuje się w miarę powolnym wypływem krwi
(w zależności od uszkodzonej żyły). Niewielkie krwawienie z żyły może ustąpić samoistnie wskutek obkurczenia naczynia i zamknięcia światła przez powstały skrzep.
• Krwawienie tętnicze/krwotok tętniczy – powstaje wskutek uszkodzenia tętnicy/tętnic.
Krew o barwie jasnoczerwonej (dobrze natleniona). Charakteryzuje się silnym, pulsującym, rytmicznym wypływem krwi, zgodnie z rytmem serca.
• Krwotok mieszany – powstaje najczęściej wskutek amputacji kończyny górnej/dolnej przez uszkodzenie wszystkich naczyń.
Rodzaje opatrunków
Wybór rodzaju opatrunku jest uzależniony od typu rany, jej lokalizacji, głębokości, rozmiaru, umieszczonego ciała obcego.
1. Opatrunek osłaniający – stosowany jest, aby osłonić powstałą ranę, zatamować swobodny wypływ krwi, zapobiec infekcjom, zabezpieczyć również przed czynnikami zewnętrznymi np. niewielkich ran, otarć, oparzeń, obrażeń oka. Składa się z dwóch elementów – części osłaniającej (jałowa gaza opatrunkowa) oraz części mocującej (bandaż dziany, elastyczny lub plaster). Na ranę nałóż jałową gazę opatrunkową, następnie wykonaj obwoje wokół gazy tak, aby pozostała ona unieruchomiona na ranie.
2. Opatrunek uciskowy – służy do tamowania krwawień i krwotoków, zarówno żylnych, jak i tętniczych. Na ranę połóż kompres i przytwierdź go nie więcej niż czterema obwojami, następnie dodaj przedmiot uciskający, najczęściej jest to bandaż elastyczny. Całość przytwierdź kolejnym elastycznym bandażem.
3. Opaska zaciskająca – służy do celowego, okresowego wywołania niedokrwienia kończyny, szczególnie w przypadkach obfitych krwotoków tętniczych. Prawidłowe założenie opaski zaciskającej powoduje zamknięcie zarówno dopływu żylnego, jak i tętniczego (tzw. brak tętna na kończynie).
Rożne sposoby tamowania krwotoków:
1. Opatrunek Izraelski
Świetnie sprawdza się do tamowania krwotoków. Wyróżniamy różne rozmiary opatrunków. Ogromną zaletą jest termin ważności każdego tego typu opatrunku ponieważ wynosi on 8 lat. Składa się z gazy, bandaża elastycznego i elementu uciskowego. Jest w stanie zatamować duże krwawienie występujące u poszkodowanego.
2. Opatrunek OLAES
Wielofunkcyjny opatrunek indywidualny OLAES Modular Bandage służy do opatrywania różnych rodzajów ran, w szczególności ran postrzałowych
i kłutych. Został zaprojektowany w odpowiedzi na trudne warunki pola walki, na bazie doświadczeń jednostek specjalnych w Iraku i Afganistanie. Składa się z gazy, bandaża elastycznego i elementu uciskowego. Posiada również filię uszczelniającą którą można użyć do ran otwartych klatki piersiowej.
3. Opatrunek Homeostatyczny
Opatrunek sprawdzający się w urazach głęboko penetrujących w ciele poszkodowanego. Świetnie nadanie się do tamowania krwotoków po atakach nożem czy ranach postrzałowych. Wyróżniamy różne rodzaje opatrunku – w zasypce, aplikatorze czy w formie gazy. Pozwalają zasklepić ranę w ciągu kilku minut zapewniając zatrzymanie krwotoku. Opatrunek powinien być stosowany po wcześniejszym przeszkoleniu zgodnie z wytycznymi ERC.
4. Staza taktyczna CAT – Combat Application Tourniquet
Opaska może szybko i skutecznie zabezpieczyć krwotok na kończynie poszkodowanego. Szczególnie w sytuacji intensywnych krwotoków na kończynach czy amputacjach.
Zasady zakładania:
- pamiętaj, że w warunkach pola walki jest pierwszym podstawowym środkiem używanym do tamowania krwawienia,
- używaj sprzętu rekomendowanego
- zakładaj opaskę od 5 do 7,5 cm nad raną,
- zwracać uwagę aby nie zakładać jej na stawach,
- po upływie dwóch godzin pozostawić ją na miejscu i nie zdejmować w postępowaniu przedszpitalnym,
- oznacz czas założenia.